Panzer 2 (sdkfz 121) hafif tankı,üretilmesi planlanan Panzer 3 ve 4 tanklarının üretiminin gecikmesi sonucu oluşan boşluğu doldurmak üzere imal edildi.
Savaşın başladığı gün bile modası geçmiş olan,Polonya nın 7TP tankları karşısında bile şansı olmayan Pz 2 Alman ordusunun üstün taktikleri sayesinde kendinden üstün tanklar karşısında hayatta kaldı.

Ön ve arkada 15 diğer yerlerde 10 mm olan zırhı sadece makinelitüfek ateşini durdurabiliyordu.
Zamanla (D modelinden itibaren 30,F modelinden itibaren 35 mm ön,20 mm yan-hatta bazı modellerde 80 mm.)zırhı kalınlaşsa da sürekli güçlenen rakipleri karşısında her zaman zayıf kalmıştır.

Aynı şekilde güçsüz olan silahı (tüm modellerinde 20 mm)daha güçlü silahlarla (37 hatta 50 mm)değiştirilmek istensede bu niyet bir türlü seri üretim bazında gerçekleşmemiştir.
Yapılan en radikal değişiklik zırh delici mermileri tunsten çekirdekli mermiler ile değiştirmek olmuştur.Ama tungstenin fazla bulunamaması sebebiyle bu girişimde tam başarı sağlamamıştır.

Panzer 2 kendinden sonra üretimi yapılan Pz 3 ve 4 lerin geliştirilmesi için test aracı görevinide başarıyla yerine getirdi.
1940-41 yılında Pz3 ve 4 modelleri gelinceye kadar ordunun yükünü taşıdı.

1935 yılında başlayan üretimi 1942 yılında sona erdi.Bazı alt modelleri ise 1944 yılına dek üretildi.
Keşif görevlerini başarıyla gerçekleştirmesi sayesinde savaşın son gününe dek kullanıldı.
Bunu diğer tanklara oranla daha az yakıt tüketip daha uzun menzile sahip olmasına ve hızlı olmasına bağlayabiliriz.

Savaş öncesinde İspanyol,savaş sırasında Alman,Macar,Slovak,Bulgar ordusunda;savaştan sonra da Lübnan ordusunda kullanıldı.
Afrika dan Norveç e,Fransa dan Rusya ya kadar her cephede savaşın ilk gününden son gününe dek çarpışmıştır.Mart 1945de 145 tanesi hala aktif servisteydi.

Önceleri sadece MAN ve Daimler-Benz tarafından üretilen tank daha sonra Mühlenbau und İndustrie AG(MİAG),Famo,Wegmann,Henschel und Sohn ve Alkett tarafından üretilmiştir.

Birçok alt modeli vardır.Burada daha çok tanklarla ilgili bilgi aktarmaya çalışacağım.

İlk olarak Panzer 2a1-a2-a3-b-c modelleri üretilmiştir.
Bu modeller seri üretim öncesi modeller olup özellikleri hemen hemen aynıdır.
Bu modeller isim olarak "a" "b" "c" diye geçsede seri üretim "A" "B" "C" modelleri ile bir alakaları yoktur.

Panzer 2a1:
1935 aralık ayından 1936 mayıs ayına kadar MAN ve Daimler-Benz fabrikalarında 10 adet üretildi.
Tekerleklerinde Panzer 1 dekine benzer bir ray vardır.

Ağırlık:8900 kg.
Boy:4.38 m.
En:2.14 m.
Yükseklik:2 m.
Mürettebat 3 kişi
Motor:Maybach HL 57TR--130 beygir.
Max hız:40 km/saat.
Yakıt kapasitesi 170 lt.
Menzil:yol 189 km , arazi 131 km.
Silah:1 adet 20mm KwK 30 top (148 mermi)
1 adet MG 34 (2250 mermi) Zırh:10-15 mm arası.

Panzer 2a2:
Toplam olarak 25 adet üretilmiş(mayıs 1936-şubat 1937).
Dış görünümündeki küçük ayrıntılar hariç 2a1 ile aynı özelliklere sahip.

Panzer 2a3:
1936 mayısından 1937 şubatına kadar(2a2 ile aynı anda)toplam olarak 50 adet üretilmiş.Geliştirilmiş süspansiyon ve motor soğutması hariç diğer modellerle aynı görünüm ve özelliklere sahip.

Panzer 2b:
Şubat 1937 den mart 1937 ye dek 25 adet yapılmış.
İspanyol iç savaşına katılan ilk Alman tankı olan Pz 2b Rus rakibi T-26 karşısında oldukça zayıf kalmış.
Süspansiyonu iyileştirilip paletleri genişletilmiştir.Boyu "a" modellerine oranla daha uzundur.
Dış görünüş olarak Pz 2a3 ile aynı olmasına rağmen daha güçlü(140 beygir)bir motora sahip olan aracın özellikleri şöyle:

Ağırlık:7900 kg.
Boy:4.75 m.
En:2.14 m.
Yükseklik:2 m.
Mürettebat:3 kişi
Motor:Maybach HL 62TR--140 beygir.Bu modelden sonra bu motor diğer birçok modelde kullanıldı.
Max hız:40 km/saat.
Yakıt kapasitesi:170 lt.
Menzil:yol 170 km , arazi 113 km.
Silah ve zırh bir önceki modelle aynı.

Bu şasi sonradan Magirus firması tarafından 4(+) adet üretilen köprü kurucu Brückenleger 2 modeli için kullanılmış.

Panzer 2c:
Bu model kendinden sonraki tüm seri üretim modellerde(D,E ve L hariç) kullanılan tipte tekerleklere sahiptir.Her tekerleğin kendi süspansiyonu vardır.Üst tarafta 4 adet küçük taşıyıcı tekerlek bulunur.
Kendinden önceki modellerde olduğu gibi tarette kopula yoktur.
Ön zırhı yuvarlatılmıştır.
Ağırlığı "a" modellerinde olduğu gibi 8900 kiloya çıktığı için menzili azalmıştır.Yolda 155,arazide 100 km menzili vardır.
Seri üretim modellerine en çok benzeyen model budur.
Boyu 4.81 metreye ,eni 2.22 metreye çıkmıştır.Diğer özellikleri aynıdır.
Mart-temmuz 1937 arası 25 adet üretilmiştir.

Panzer 2A:
Seri üretimin ilk aracı olan "A" Polonya saldırısında tüm tankların yarısını oluşturuyordu.
Kendinden önceki "c" modeline çok benzer ancak ön zırhı "c"nin aksine düzdür,zırh kalınlığı ve buna bağlı olarak ağırlığı(9500 kg) artmıştır.
Üretimi temmuz 37 de başlar,aralık 37 de biter.

Özellikler:
Ağırlık:9500 kg. Boy:4.81 m.
En:2.28 m.
Yükseklik:2.02 m.
Menzil:Yol 155 km , arazi 100 km.
Diğer özellikleri önceki modelle aynı.

Sachsenberg firması "Schimmkörper" kiti kullanarak"A" "B" "C" modellerinden toplam 52 aracı Schwimmpanzer 2 adıyla amfibi tanka çevirmiştir.
Sistem tankın her iki yanına birer adet büyük duba yerleştirilmesi,egzost ve soğutma sistemlerinin modifiye edilmesi ve tüm su girecek yerlerin kapatılmasından ibaret.Araçlar İngiltere nin istilasından vazgeçilince Rusya da kullanılmıştır.
İkinci bir alt model (VK 901) 50 mm Pak 38 topunu panzer 2 şasisine yerleştirmek suretiyle gerçekleştirilmek istensede proje prototip aşamasına bile gelmemiştir.

Panzer 2B:
Tarete kopula eklenmesinden başka bir değişiklik yoktur.
Üretim aralık 37de başlar.

Panzer 2C:
Haziran 1938-nisan 1940 arasında üretilmiştir.Şöförün önündeki zırhlı cam daha kalındır.Dış görünüş olarak "B" den ayırmak imkansızdır.

1937 martından 1940 nisanına dek üretilen A+B+C modellerinin toplam sayısı 1113 tanedir.

Bu modellerden sonra gelen D ve E modellerinin süspansiyonları "christie" dir(kelime Almancada "Flammo" olarak geçiyor).
Hızlı keşif amacı ile üretilmişlerdir.
D ve E arasında ,süspansiyonlarındaki ufak ayrıntılar haricinde, fark yoktur(E modelin paletleri "yağlı" model).Dış görünüşlerinde ise bir fark yok.
Tekerlekleri 5ten 4e düşmüş,tekerlek çapları büyümüştür.Üst tarafta taşıyıcı tekerlek yoktur.

Bu model diğerlerinden epey farklı olduğundan özelliklerini yazmakta fayda var.

Ağırlık:10000 kg.
Boy:4.64 m.
En:2.30 m.
Yükseklik:2.06 m.
Mürettebat:3
Motor:Maybach HL 66P-140 beygir.
Yakıt:200 lt.
Menzil:Yol 182 km,arazi 118 km.
Max hız:55 km/saat.
Zırh:30 mm.

Deneme amaçlı olarak 43 adet üretilmiştir.Taretini C modelden alan bu tankın şasi ve üst yapısı tamamen farklıdır.Aracın hızı 55 km/saate ulaşsada arazi performansı memnuniyet verici olmadığından sonraki modelde(F) eski süspansiyon ve tekerleklere dönülmüştür.

Bergepanzer 2(VK 1601) ve Marder 2 olarak iki alt modeli vardır.
Marder 2 ,76.2mm pak 36(r)-Rus- ,topu taşıyan bir tank avcısıdır.Daha sonraki Marder 2 modellerinde Alman yapımı pak 40 topları kullanılmıştır.

Panzer 2F:
Panzer 2 serisinin son büyük çaplı seriüretimi olan bu model keşif tankı olarak imal edilmiştir.
Yeni bir kopulası vardır,zırhı 35 mm ye çıkmıştır.
Görünüş olarak A-B-C modellerinden konik arka toplar tekerleği ve tek parça üst-ön zırhı ile ayrılır.

Bu şasinin önemli alt modelleri ise Wespe ve Marder 2 dir.
Bu Marder 2 rus topu taşıyan diğer adaşından farklı olarak Alman yapımı Pak 40 taşır.
Eski 2c,2A ve 2C lerden 75 tanesi Marder 2 modeline çevrilmiştir.576 adet Marder 2 ise yeni F şasisinden yapılmıştır.
Diğer Marderden fazla mermi taşımasına rağmen(rus topu taşıyan model 30,Pak 40lı versiyon 37 atım) zayıf olan zırhı yüzünden hassas bir hedef olarak kalmıştır.

Wespe ise az daha 105 mmlik top için Pz3 kullanmanın daha doğru bir seçim olacağını düşünenler tarafından yaptırılmayacaktı.Ancak 1943 Kursk savaşında başlayıp savaşın sonuna kadar süren başarılı performansı Wespenin iyi bir seçim olduğunu kanıtlıyor.
676 adet üretilen bu model Marder 2 ile birlikte en başarılı alt modellerden biridir.
Ek olarak 159 adet cephane taşıyıcı imal edilmiş.Esas amaç 105 mm.lik 90 adet mermi taşımak olsada araçlar gerektiğinde leFH 18 topu yerleştirilebilecek biçimde dizayn edilmiş.

Panzer 2G:
Hızlı keşif aracı olarak D şasisine Famonun yaptığı süspansiyon takılmak suretiyle meydana getirilmiştir(Tamiyadaki G ile ilgisi yok daha doğrusu tamiyanın idda ettiği gibi F/G aynı değil).
Tiger ve Pantherde olduğu gibi iç içe geçmiş tekerlekleri vardır.Toplam üretim 12 adet olmuştur.
Üretilen araçlardan ikisine sonradan 50 mm.lik PaK 38 takılmıştır.

Panzer 2H:
VK 903.Bir başka prototip.Ancak 65 km. hız ve 28 mm. lik top ile etkinliği arttırılmaya çalışılmış.

Panzer 2J:
Az sayıda üretilen bir model olup doğu cephesinde hizmet vermiştir.
Zırhı 80 mm.ye,ağırlığı ise 18 tona çıkmış ama hızı 31 km ye düşmüş.
Toplam üretim 22 adet.

Panzer 2L:
Namı değer Luchs.
Eylül 43-ocak 44 arası 104 adet üretilmiş.
Tiger ve Pantherde gördüğümüz birbiri içine geçen tipte tekerlekleri var.
Yeni 180 beygirlik motoru sayesinde 30 mm zırh ve 13 tonluk ağırlığa rağmen hızı 60 km ye ulaşmış.

Panzer 2M:
Sadece 4 adet üretilen bir başka hızlı keşif tankı projesi.H model ile aynı şasiye sahipler.Daha geniş ve üstü açık olan tarette 5cm.KwK 39/1 topu bulunuyor.Ancak cepheye sürülmediği tahmin ediliyor.

Leopard(VK 1602):
Doğu cephesinin ihtiyaçlarına cevap veremediği için 1942nin sonuna doğru terk edilen proje gerçekleşseydi 80 mm lik zırha sahip,50 mm lik topu olan bir Panzer 2 alt modeli cephede yerini alacaktı.
1 adet prototip üretilmiş.
Bunun yerine Puma (sdkfz 234) yapmayı tercih eden Almanların Panzer 2 nin savaşın başında sahip olduğu özelliklerini nasıl geliştirdiklerine bir bakalım.

Ağırlık:21900 kg.
Boy:4.74 m.
En:3.10 m.
Yükseklik:2.60 m.
Mürettebat:4
Motor:Maybach HL 157P--550 beygir.
Max hız:55 km/saat.
Yakıt kapasitesi:560 lt.
Menzil:yol 165 km.
Silah:50 mm KwK 39(50 atım)
1 adet MG 34(2400 atım)
Zırh:20-80 mm.

Tabii 33 tonluk olması planlanan VK 2801 in yanında hafif kalıyor.

İnsan "hafif" bir tank olan panzer 2 nin nasıl olupta 13,18 hatta 22 ton ağırlığa ulaştığını anlamakta zorluk çekiyor(VK 2801 i saymıyorum bile).

Pionier-Kampfwagen 2(Pionierpanzer 2):
İstihkamcılar tarafından kullanılan,taretsiz personel ve ekipman taşıyıcı.

Panzer 2 Flamm(Flamingo):
D ve E süspansiyonuna sahip,alev makinesi taşıyan bu aracın taretinde 1800 atım mermisi ile 1 adet MG 34 bulunuyor.
Alev makineleri ise aracın sağ ve sol ön çamurluklarında bulunuyor ve 180 derecelik bir atış alanına sahipler.
320 litre yakıtı gövdenin her iki yanında bulunan,4 adet zırhlı bölümde saklanan basınçlı nitrojen yardımıyla püskürten araç 30 mm.ye varan zırhları sebebiyle 12 ton ağırlığında.
Toplamda 155 adet üretilen Flamm panzer 2 nin A ve B olmak üzere 2 modeli var.Süspansiyonlarındaki farklardan daha önce bahsetmiştim.43 araç eski D ve E modellerinden çevrilmiş kalanlar yeni üretim.
İnce kalan zırhları yüzünden ve alev makinesinin menzilinin sadece 35 metre olmasından dolayı başarılı olmamışlar.

5 cm pak 38 Fahrgestell pz 2:
Marder ailese benzer, 50 mm.lik tanksavar taşıyan bir model.Kaç tane sahra imalatı olduğu bilinmiyor.Ancak 75 lik olduğu sürece 75i tercih eden Almanlar bu modele fazla itibar etmemiş.Benim tahminim eskiyen ve değişim zamanı gelen 75lik namlu bulunamadığı taktirde mecburiyetten kullanıldığı yönünde.
Bu araçtan başka 50 mm top taşıyan (tarette)bir model daha var.İsim olarak 5cm PaK 38 auf Pz2 diye geçiyor.2 adet imal edilmiş.

Sturmpanzer 2(Bison 2):
150 mmlik s.IG.33 topu taşıyan bu modelden toplam 12 adet üretilmiş olup tamamı 1942 başında Afrikaya yollanmıştır.Afrikadaki savaşın son gününe dek kullanılan bu araç 150lik topun geri tepmesini absorbe etmek için uzatılmış,bunun neticesindede 5 yerine 6 tekerlek kullanılmıştır.

Ladungsleger 2:
Patlayıcı yerleştirmek için imal edilmiş.

Panzerbeobachtungswagen 2:
Pz 2C şasisi kullanılarak üretilen topçu gözetleme aracı.
2 versiyonu var.
Bunlardan başka aynı görevi üstlenen Feuerleitpanzer 2 adlı bir araç daha var.

Şimdiye kadar yazdıklarım için yararlandığım kaynaklar maalesef tam olarak birbirini doğrulamıyor.
Bazen sayı, bazen isim, bazende teknik özelliklerde farklılıklar olduğunu gözlemledim.
Burada ancak genel hatlarına değinebildiğim konuların tam detayını araştırdıkça farklı bilgiler ortaya çıktı.
İyice kafa karıştırmak yerine mümkün olduğunca özetlemeye çalışarak bulduklarımı aktardım.
Umarım tercüme ederken fazla hata yapmamışımdır.