Bu beyefendi fena uçmu?. Anlattyklary bugüne kadar okudu?um hiç bir belgeyle örtü?müyor. Hele Türklere verdi?imiz malzeme üzerinde hiç bir kontrolümüz yoktu tam bir maval. MAP ile sa?lanan her bir kalem ABD denetimindeydi. Kyrym yapa?yn bir uça?yn MAP kayytlaryndan dü?ülebilmesi için standard kyrym raporu gerekliydi. Kaç tane Senato heyeti gelip Türkiye'ye verilen yardym yerinde mi kullanylyyor diye inceleme yapmy?. National Archives and Records Adminitration'daki JUSMMAT dosyalary bunun belgeleriyle dolu. Ayryca füzelerle ilgili söyledikleri de mesnetsiz. Türkler ve Yunanlylar acaba hangi füzeleri birbirlerine yöneltmi?ler. Jüpiter'leri Türkiye'ye sormadan Amerikalylar 1963'de kaldyrdylar. Küba'daki Sovyet füzelerine kar?ylyk olarak. Taktik nükleer görevli Honest John'laryn ba?lyklary ABD kontrolündeki nükleer cephaneliklerdeydi. Onlar olmadan Honest John'laryn pek i?levi yoktu. Ki 1974'de ABD nükleer ba?lyklary depolara kaldyrdy. Kybrys harekaty nedeniyle iki taraftan biri ya da her ikisi bunlary ele geçirmeye kalkar diye. 1986'ya kadar da bu nükleer ba?lyklar birliklere dönemedi. Geriye kalyyor Bo?azyn hava savunmasyyla görevli Nike Hercules taburlary my? Onlaryn da görevi yüksek iritifa hava savunmasy. Yazaryn hayal gücü (imagination) bir hayli geni? anla?ylan. Belki yutturum diye üflemi? i?te...

F-5 kazasyny çok iyi anymsyyorum. 1980'de Babaeski civaryndaydy. Babam ayny tatbikata katylan bir birli?in komutany idi. Daly?tan çykamayyp çadyrly ordugahtaki birli?in üzerine dü?tü. Onlarca asker ?ehit oldu. Kyrym raporunda bir kaç yüz küçük ba? hayvanyn da telef oldu?u bilgisini okudu?umu anymsyyorum.

Di?eri ise sanyrym Balykesir'de sanayi çar?ysynyn üzerine dü?en TF-104 kazasyydy. Onda da hem pilotlar ölmü? hem de yerdeki sivil halktan bir hayli can kayby olmu?tu.

Ama 260 ölümlü F-100 kazasy - hiç duymadym. O zaman kapatylsa bile, aradan geçen zamanda mutlaka bir ?eyler duyardyk diye dü?ünmeden edemiyorum.

Ancak bu tür i?leri kamuoyundan gizleme e?ilimi oldu?una da ?üphe yok. 1930'larda TCG Yavuz'un 10.5 inçlik toplary ile yapylan bir aty?ta merminin Samatya civarlaryna isabet etti?ini ve ciddi can kaybyna neden oldu?unu The Times'in eski sayylaryna bakarken ö?renmi?tim. Bizim kaynaklarda bu konuda en ufak bir bilgi yoktur. Sorsanyz bilene de rastlamazsynyz. Belki mahallenin eskileri biliyordur. O kadar.

Tekrar merhaba,
Oncelikle bu olayi Turkiye'deki ucak kazalari listesinde bulamadigim icin suphelendigimi ve bu yuzden foruma mesaj attigimi soylemem lazim. Ancak ben, daha cok bu listelerin eksik olabilecegini veya ucagin bir bakima yerdeyken patladigi icin ucus kazasi sayilmayacagi icin eklenmedigini dusunmustum. Hic kimsenin bu kadar buyuk bir olayi duymamis olacagini beklemiyordum acikcasi.

Jack Broughton ve kitapla ilgili bir kac detay daha vermek gerekirse; Kitapta anlatilan bu olayin 27 Mayis 1960'taki darbe civarindaki 1 yil icinde olmasi lazim, cunku Jack Broughton kitapta darbenin oldugu gunlerde basindan gecenleri de anlatiyor. Ayrica kendisi, 2 yillik gorev suresini doldurmadan (cocugunun hastaligi sebebiyle 1 yildan az zamanda) Amerika'ya geri donuyor.
Kitapta bu olayin disinda, kendisinin Turkiye'nin o donemki durumuyla ilgili gozlemleri (az gelismislik, yabancilara bakis acisi vb.) ve ozellikle F-84F'lerin Turkiye'ye gelisinde yasanan kazalarla da ilgili ilginc kisimlar var.
Turkiye'nin MAG yardimiyla gelen malzemedeki kontrolu konusuna gelirsek; Jack Broughton'in dusuncelerinin,cok kisa kaldigi ve kesinlikle cok sevmedigi bir gorev yuzunden objektif olabilecegini dusunmuyorum. Ancak su da var ki, Tracker'in verdigi orneklerdeki nukleer basliklar ve Nike'lar gibi "stratejik" malzemelerin kontroluyle, hava kuvvetlerinin ve ordunun gunluk kullanimi icin verilen "taktik" malzemelerin kontrolunun birbirinden cok daha farkli oldugunu dusunuyorum. En azindan, Sovyetlerin Arap ulkelerine verdikleri yardim ve silahlarin Sovyet personel tarafindan direk kontrol ve kullanimi gibi bir durum olmadigindan eminim.
Olayin gizlilik ve saklanmasina gelirsek; Jack Broughton'in bu olayi herhangi bir intikam veya dusmanlik amaciyla kafasindan uydurup 30-40 yil sonra yazdigi bir kitaba ekledigini sanmiyorum. Ayrica 260 gibi kesin bir sayi kullanmasi, verdigi diger detaylar ve amacinin bir F-100 un 250 mph. de nasil ucusa gecmedigini anlamak oldugunun acik olmasi da bence Jack Broughton'in lehinde deliller.
Bunun disinda, su anda cogumuzun o donemdeki atmosferi ve/veya basin ve halk uzerindeki olan/olmayan devlet kontrolunu yasamadigi icin, bu olayi ve yazari yalancilik veya hayalperestlikle suclamak yerine, bu kadar buyuk bir felaketin o donemde halka nasil aktarildigini (veya saklandigini) arastirmamiz gerekli.

Sevgili Denizp,

So?uk Sava? boyunca ABD'nin Türkiye'ye verdi?i herhangi bir stratejik füze yok. Günlük kontrol meselesinde, yazaryn istedi?i düzeyde tam kontrol olmayabilir, ama yakytyny bile verdikleri bir ordunun her?eyinden fazlasyyla haberdardylar. Orgeneral Cemal Tural, Genelkurmay Ba?kany oluncaya dek (1964), Amerikalylar tabur düzeyine kadar birliklerde uzman/denetçi/gözlemci bulunduyordu. Tüm imkan ve kabiliyetler taktik harekat üzerine kurgulanmy?. Tek istisna Jüpiter füzeleridir. Söylemek istedi?im, Türkiye ve Yunanistan'yn elinde birbilerine yöneltebilecekleri füze olmady?ydyr. Kitaby okuyunca dü?üncelerimi daha ayryntyly yazarym. Ancak buraya koydu?unuz pasajlar, yazaryn belle?inin kendisini fena yanyltty?y ve biraz da ön yargy içerdi?idir. Yoksa 1963-1964 Kybrys krizinden sonra Türkiye ve Yunanistan'yn askeri güçlerini birbilerine kar?y yeniden yapylandyrdy?yny söylemek istiyorsa - ki haklydyr - onu da "füzeleri birbirlerine çevirdilerden" ba?ka bir ?ekilde ifade etmesi lazymdyr. Ancak 260 ölümlü kaza açyklanmaya muhtaç.

Bana yazaryn özellikle generale atfetti?i "Allah böyle istemi?, Allah'yn i?ine kary?ylmaz" cümlesi garip geldi. 1960 yyllarynda Generallik rütbesine gelmi? bir ?ahsy byrakyn bir Osmanly pilotunun veya rasytynyn bile böyle konu?aca?yny zannetmiyorum. Belki de benim bilgim eksiktir. Bir di?er ihtimal de komutanyn gerçekten kazayy kapatmak isteyip Amerikalyyy dini konu?malarla uyutmak istemesi.